Quán triệt, vận dụng quan điểm của Đảng về công tác tư tưởng tại Đại hội XIII vào quá trình giảng dạy lý luận chính trị trong các Trường Công an nhân dân

Thiếu tướng, PGS, TS, Phan Xuân Tuy

Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng Trường Đại học An ninh nhân dân

 

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII (2021), Đảng ta chủ trương: “Hết sức coi trọng xây dựng Đảng về tư tưởng” [1]; “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức công tác tư tưởng theo hướng chủ động, thiết thực, kịp thời và hiệu quả; nâng cao tính chiến đấu, tính giáo dục, tính thuyết phục trong tuyên truyền, học tập chủ nghĩa  Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước” [1]. Theo đó, quán triệt, vận dụng quan điểm chỉ đạo của Đại hội trong công tác tư tưởng của Đảng bộ Trường Đại học An ninh nhân dân nói riêng, Đảng bộ các học viện, trường Công an nhân dân nói chung, đặc biệt là vào quá trình giảng dạy các môn lý luận chính trị trở thành yêu cầu thiết thực, tất yếu.

1. Khái quát quan điểm của Đảng về công tác tư tưởng tại Đại hội XIII

Một là, nhận định, đánh giá khái quát về thành tựu, hạn chế của công tác tư tưởng - lý luận của Đảng qua 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

Vì là một Đại hội có tầm quan trọng đặc biệt, không chỉ đánh giá mà còn “tổng kết” cả quá trình 35 năm Đảng lãnh đạo sự nghiệp đổi mới, 30 năm đề ra và thực hiện Cương lĩnh năm 1991 nên Đại hội XIII đồng thời đánh giá những thành tựu, hạn chế, đi sâu phân tích định hướng cho công tác tư tưởng của Đảng (mà bộ phận nòng cốt là công tác lý luận). Đại hội khẳng định: “Lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam ngày càng hoàn thiện và từng bước được hiện thực hóa” [1]. Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.

Bên cạnh đó, Đại hội cũng đánh giá thực trạng: Bốn nguy cơ mà Đảng ta đã chỉ ra tại Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII (1994) vẫn còn tồn tại, có mặt còn gay gắt hơn. Trong đó, tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ cũng như những mâu thuẫn xã hội còn diễn biến phức tạp, chưa bị đẩy lùi. Các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước và đất nước ta, bao gồm cả các hoạt động chống phá trên lĩnh vực tư tưởng.

Hai là, xác định công tác xây dựng Đảng nói chung, xây dựng Đảng về tư tưởng nói riêng là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu trong 06 nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện của nhiệm kỳ khóa XIII; gắn xây dựng Đảng với xây dựng Nhà nước, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Đại hội chủ trương: “Tăng cường xây dựng Đảng về chính trị. Hết sức coi trọng xây dựng Đảng về tư tưởng. Kiên định, vững vàng trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời không ngừng bổ sung, phát triển sáng tạo, phù hợp với thực tiễn Việt Nam; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới, thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng. Tăng cường giáo dục truyền thống văn hóa, lịch sử và cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc; không ngừng nâng cao trình độ lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên; thường xuyên đấu tranh, ngăn chặn âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng” [1].

Ba là, đề ra hệ thống chủ trương, giải pháp cụ thể, phù hợp với đặc điểm tình hình thực tiễn của công tác tư tưởng trong giai đoạn hiện nay.

- Về nắm bắt, dự báo tình hình tư tưởng: Đảng chỉ đạo cần “Nắm chắc, dự báo đúng, định hướng chính xác, xử lý đúng đắn, kịp thời các vấn đề tư tưởng trong Đảng, trong xã hội. Chú trọng nắm bắt, định hướng dư luận xã hội, bảo đảm thống nhất tư tưởng trong Đảng, đồng thuận cao trong xã hội” [1].

- Về tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận: Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, hoàn thiện hệ thống lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Gắn kết tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận với định hướng chính sách… Chú trọng cập nhật kết quả tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận; sớm kết luận những vấn đề lý luận đã chín, đã rõ để phát triển, hoàn thiện đường lối, chủ trương xây dựng và bảo vệ Tổ quốc… Đầu tư thích đáng cho đội ngũ cán bộ lý luận; có chế độ, chính sách thỏa đáng nhằm thu hút, trọng dụng các chuyên gia đầu ngành.

- Về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng: Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị; đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Bốn là, định hướng quán triệt các nội dung, giải pháp của công tác tư tưởng không chỉ trong nội bộ Đảng, với đội ngũ cán bộ, đảng viên mà gắn kết chặt chẽ, hài hòa với quá trình phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, giáo dục - đào tạo và khoa học công nghệ, đối ngoại và quốc phòng, an ninh; trong toàn hệ thống chính trị, trong nhân dân.

Trên lĩnh vực kinh tế: Thành tựu của công tác tư tưởng thời gian qua, đặc biệt là việc bổ sung, phát triển lý luận về con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội đòi hỏi phải “Đổi mới mạnh mẽ và có hiệu quả mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao” [1]. Tức là chuyển từ mô hình tăng trưởng chủ yếu theo chiều rộng, thiếu bền vững, dựa vào các yếu tố tự nhiên dần cạn kiệt, không có khả năng tái sinh hay mất dần lợi thế cạnh tranh trên quy mô toàn cầu sang mô hình tăng trưởng bền vững, chủ yếu phát triển theo chiều sâu. Trong đó, nguồn nhân lực chất lượng cao; mức độ đổi mới, ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ hiện đại và mức độ đổi mới cơ chế, chính sách đóng vai trò quyết định. Và “nguồn nhân lực chất lượng cao” bao hàm ý nghĩa không chỉ là những con người có trình độ, tay nghề, kỹ năng cao, thuần thục mà còn phải có lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có định hướng đạo đức và thẩm mỹ đúng đắn, cao đẹp - những đặc tính chỉ có thể có được thông qua quá trình bền bỉ, lâu dài tiến hành công tác tư tưởng.

Trên lĩnh vực văn hóa - xã hội, Đại hội XIII chủ trương: Khơi dậy tinh thần và ý chí, quyết tâm phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; dân tộc cường thịnh, trường tồn; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị truyền thống và giá trị hiện đại. Phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, môi trường văn hóa, đời sống văn hóa phong phú, đa dạng, văn minh, lành mạnh; vừa phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại để văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh và động lực đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, dân chủ xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ của nhân dân; tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội. Đề cao vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của nhân dân trong chiến lược phát triển đất nước. Phát huy tính tích cực chính trị - xã hội, quyền và trách nhiệm của nhân dân tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, xây dựng đội ngũ đảng viên, cán bộ, công chức; có cơ chế giải phóng mọi tiềm năng, sức mạnh, khả năng sáng tạo, động viên nhân dân tham gia phát triển kinh tế và quản lý phát triển xã hội.

Đây là kết quả trực tiếp của thành tựu trong công tác lý luận từ Đại hội VII (1991) đến nay, khi Đảng ta đã chuyển từ tư duy coi “đấu tranh giai cấp là động lực chủ yếu để phát triển đất nước” sang xác định “đại đoàn kết toàn dân tộc” là động lực chủ yếu để phát triển đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Tuy nhiên, điểm bổ sung của Đại hội XIII là không chỉ chủ trương phát huy tinh thần yêu nước, đại đoàn kết dân tộc mà còn nhấn mạnh “khơi dậy tinh thần và ý chí, quyết tâm phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”, phát huy “dân chủ xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ của nhân dân” đi đôi với “tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội”. Theo đó, tuyên truyền, giáo dục, bảo vệ, phát huy các giá trị văn hóa tinh thần được xác định là một trong những nội dung trọng tâm của công tác tư tưởng.

Trên lĩnh vực đối ngoại, quốc phòng, an ninh, Đại hội nêu quan điểm: Xây dựng nền ngoại giao hiện đại, trong đó chú trọng đẩy mạnh ngoại giao quốc phòng, an ninh để bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Tăng cường ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Mở rộng và nâng cao hiệu quả ngoại giao văn hóa, đóng góp thiết thực vào quảng bá hình ảnh, thương hiệu quốc gia và tăng cường sức mạnh tổng hợp của đất nước.

Kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, biển, đảo, vùng trời; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Xây dựng “thế trận lòng dân”, thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân vững chắc làm nền tảng cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, vì mục tiêu “bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc”.

Có thể nhận thấy, thành tựu của công tác tư tưởng đã được quán triệt, vận dụng đầy đủ trong quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Đại hội XIII trên tất cả các lĩnh vực. Điều này một lần nữa minh chứng cho đánh giá của Đảng: “Lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam ngày càng hoàn thiện và từng bước được hiện thực hóa” [1]./.

(Còn tiếp)