Tổng Bí thư: Không chấp nhận “tư duy nhiệm kỳ”, không dám nghĩ, không dám làm, không dám đột phá

Sáng 15/10, Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tổ chức phiên họp về tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị trong Quý 3/2025 và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cuối năm 2025. 

Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương chủ trì phiên họp.

Dự phiên họp có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch Quốc hội; Trần Cẩm Tú, Thường trực Ban Bí thư; Nguyễn Hòa Bình, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ; Nguyễn Duy Ngọc, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương; Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an; Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. 

Cùng dự phiên họp có đồng chí Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Quyền Bộ trưởng Bộ Ngoại giao; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng; Bí thư Tỉnh ủy 34 tỉnh, thành phố; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương; các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo, Tổ giúp việc, Hội đồng tư vấn quốc gia về Nghị quyết 57.

Nghị quyết 57 được thực hiện khẩn trương, quyết liệt và đồng bộ

Báo cáo tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị trong Quý 3/2025 và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cuối năm 2025, đồng chí Võ Thành Hưng, Phó Chánh Văn phòng Trung ương Đảng cho biết, trong quý III, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW tiếp tục được thực hiện khẩn trương, quyết liệt và đồng bộ trong toàn hệ thống chính trị. Tính chung từ đầu năm 2025 đến nay, Ban Chỉ đạo đã họp 03 Phiên; Thường trực Ban chỉ đạo họp 02 Phiên; lãnh đạo Ban Chỉ đạo họp 20 Phiên, đã chỉ đạo và giao 1.132 nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương. Đến nay, có 485 nhiệm vụ đã hoàn thành (chiếm 43%); đang thực hiện đúng hạn 561 nhiệm vụ; quá hạn chưa hoàn thành 86 nhiệm vụ. Cổng thông tin tiếp nhận xử lý phản ánh, kiến nghị, sáng kiến, giải pháp về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đã nhận được 615 phản ánh, kiến nghị, sáng kiến, giải pháp.

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế đã có nhiều đột phá. 9 tháng đầu năm 2025, các cấp đã ban hành 17 luật, 56 nghị định, 60 thông tư, 704 văn bản về chuyển đổi số, khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST).

Về chuyển đổi số quốc gia: Các cơ quan, đơn vị, địa phương tích cực triển khai Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW, Đề án 204. Việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến (DVCTT) và các dịch vụ, tiện tích dần đi vào ổn định, thông suốt, phát huy hiệu quả rất tích cực về kinh tế, xã hội và niềm tin của Nhân dân. Hiện nay, tổng số thủ tục hành chính (TTHC) cả nước là 5.340, đã tiếp nhận 12,7 triệu hồ sơ, trong đó 73,5% là trực tuyến. Việc cung cấp DVCTT phục vụ chính quyền 2 cấp mang lại hiệu quả thiết thực, giúp các địa phương tiết kiệm 4.800 tỷ đồng; cấp Trung ương tiết kiệm 840 tỷ đồng.  Các địa phương tích cực ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), chuyển đổi số phục vụ người dân, doanh nghiệp, giúp nâng cao hiệu quả công tác, giảm chi phí, thời gian.

Hoạt động KHCN, ĐMST và chuyển đổi số trong thời gian qua tiếp tục có những chuyển biến tích cực, bước đầu gắn kết với các công nghệ chiến lược. Chính phủ đã phê duyệt 11 công nghệ chiến lược, hiện Chính phủ và các bộ, ngành đang tích cực triển khai. Nhìn chung, Việt Nam đã bước đầu hình thành năng lực tự chủ công nghệ ở một số lĩnh vực then chốt. Trong đó, một số sản phẩm công nghệ chiến lược đã được thương mại hóa.

Đến tháng 9/2025, cả nước có khoảng 950 doanh nghiệp, duy trì xu hướng tăng trưởng ổn định, hầu hết các ngành đều tăng nhẹ từ 2 - 6%. Doanh thu toàn thị trường tăng tương ứng 1,5 lần so với thời điểm tháng 6/2025.

Về Sở hữu trí tuệ: Đến hết tháng 9/2025, tiếp nhận 113.494 đơn sở hữu công nghiệp các loại (bằng 102,3% so với cùng kỳ năm 2024); đã xử lý được 197.768 đơn và cấp 63.500 văn bằng bảo hộ sở hữu công nghiệp.

Về vận hành Cổng sáng kiến quốc gia: Bộ Khoa học và Công nghệ đã ra mắt Cổng Sáng kiến Khoa học và Công nghệ (nq57.mst.gov.vn), đang đánh giá 320 sản phẩm - giải pháp, công bố 104 sản phẩm - giải pháp và tiếp nhận hàng trăm sáng kiến, đề xuất mới, giúp hỗ trợ doanh nghiệp, nhà khoa học, startup, tổ chức nghiên cứu quảng bá kết quả, tìm kiếm đối tác và mở rộng khả năng thương mại hóa sản phẩm.

Các khu công nghệ cao điển hình như Hòa Lạc và TP. Hồ Chí Minh đã thành công trong việc thu hút các tập đoàn công nghệ lớn trong và ngoài nước, tạo ra sản lượng và kim ngạch xuất khẩu quy mô lớn.

Về tình hình giải ngân vốn cho phát triển KHCN, ĐMST, CĐS đến hết Quý III/2025, tổng kinh phí bố trí năm 2025 là 76 nghìn tỷ đồng, đảm bảo đủ 3%.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế, vướng mắc khi chất lượng một số DVCTT không đạt như kỳ vọng do những hạn chế về cơ sở vật chất, năng lực công tác, trang thiết bị CNTT, phần mềm ứng dụng, việc kết nối, liên thông, chia sẻ dữ liệu. Nền sản xuất công nghệ cao phụ thuộc lớn vào khối FDI, giá trị gia tăng nội địa thấp (15 - 18%), chủ yếu là gia công, lắp ráp; Mô hình hợp tác 3 Nhà (Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp) còn mang tính hình thức, chưa hiệu quả trong việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu; Tỷ lệ thương mại hóa sáng chế chỉ đạt khoảng 0,1%, cực kỳ thấp so với mục tiêu 8 - 10% vào năm 2030, biến các công trình nghiên cứu thành “tài sản chết”…

Nhìn chung, Nghị quyết số 57-NQ/TW ra đời đã từng bước tạo được đột phá mới trong nhận thức và hành động của hệ thống chính trị cũng như trong toàn xã hội. Đã định hình rõ quan điểm chuyển đổi mô hình phát triển đất nước, trọng tâm là xác lập mô hình tăng trưởng mới dựa trên KHCN, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia; nhận thức và quyết tâm chính trị được nâng cao. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đã chú trọng ứng dụng công nghệ vào công việc. Niềm tin của cộng đồng, chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế tiếp tục được tăng cường, người dân và doanh nghiệp hưởng ứng, tin tưởng và cùng tham gia với cơ quan nhà nước thúc đẩy KHCN, ĐMST và chuyển đổi số. Nhiều điểm nghẽn về thể chế pháp luật, cơ chế, chính sách đã được tháo gỡ; nguồn lực kinh phí cho KHCN, ĐMST và chuyển đổi số được bố trí đủ; hạ tầng, dữ liệu, nhân lực được tăng cường; khí thế phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số đang lan toả trong xã hội.

Đồng chí Võ Thành Hưng nhấn mạnh, quý IV/2025 là thời gian nước rút để hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ của Nghị quyết số 57-NQ/TW năm 2025, tạo nền tảng cho giai đoạn tới. Do đó, đồng chí đề nghị các cơ quan Trung ương và địa phương cần triển khai đồng bộ, quyết liệt các nhiệm vụ theo Nghị quyết số 57-NQ/TW và các chương trình, kế hoạch của Ban Chỉ đạo, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội; chủ động rà soát, đánh giá, hoàn thiện cơ chế, chính sách, bảo đảm tiến độ và hiệu quả thực chất.

Điều hành phiên họp, đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương nhấn mạnh, dù đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong việc thực hiện Nghị quyết 57, nhưng các bộ, ngành, địa phương có tới 86 nhiệm vụ chậm muộn chưa hoàn thành. Đồng chí đề nghị các đại biểu cần đi thẳng vào những giải pháp tháo gỡ khó khăn, thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ trong thời gian tới; nếu có đề xuất thì nêu rõ đó là đề xuất gì, với ai, thời gian nào để việc giải quyết được cụ thể; coi đây là đòn bẩy để thúc đẩy công việc.

Tại Phiên họp, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và đại diện các Đảng ủy, Bộ, ngành, doanh nghiệp phát biểu nhiều nội dung để thúc đẩy việc thực hiện Nghị quyết 57 và một số vấn đề cụ thể như: báo cáo của Hà Nội, Đà Nẵng về các chính sách đột phá phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số; Kết quả chuyển đổi số trong hệ thống chính trị phục vụ chính quyền địa phương hai cấp ở Gia Lai; Tập đoàn Viettel báo cáo về định hướng phát triển công nghệ lưỡng dụng; Tập đoàn MK phát biểu kinh nghiệm về làm chủ sản phẩm công nghệ chiến lược và định hướng xuất khẩu; Đại học Bách khoa Hà Nội phát biểu về kết quả triển khai mô hình 3 nhà; Đại diện Bộ Công an báo cáo về tình hình triển khai tạo lập dữ liệu xây dựng khung pháp lý về quyền sở hữu dữ liệu, giá trị dữ liệu và cơ chế chia sẻ dữ liệu an toàn. Ngoài ra, các đại biểu cũng tham gia ý kiến về công tác hoàn thiện thể chế; về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; tình hình giải ngân vốn cho phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số…

“Kỷ cương đi trước - Nguồn lực đi cùng - Kết quả là thước đo”

Tại Phiên họp, sau khi nghe báo cáo và các ý kiến trao đổi, đề xuất, kiến nghị, Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu kết luận nhấn mạnh, việc triển khai Nghị quyết số 57 là nội dung rất quan trọng, là động lực chính để thực hiện thành công các đột phá chiến lược, chuyển đổi mô hình phát triển đất nước, xác lập mô hình tăng trưởng mới của đất nước theo tinh thần Hội nghị lần thứ 13, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Tổng Bí thư ghi nhận và biểu dương sự cố gắng của các cấp, ngành từ các cơ quan Đảng ở Trung ương, đến Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan trong hệ thống chính trị tại địa phương; sự nỗ lực, chủ động trong công tác tham mưu, đề xuất của Cơ quan Thường trực, Tổ Giúp việc, Hội đồng Tư vấn Quốc gia, đặc biệt là vai trò của Thường trực Ban Chỉ đạo đã sâu sát trong giám sát, đánh giá, chỉ đạo thực hiện quyết liệt, có kết quả cụ thể. Đồng thời, Tổng Bí thư cảm ơn, ghi nhận những đóng góp của đội ngũ chuyên gia trong và ngoài nước, kiều bào ta ở nước ngoài đã quan tâm, đồng hành cùng với các cơ quan trong nước trong quá trình triển khai Nghị quyết số 57.

Về các định hướng chiến lược, Tổng Bí thư chỉ rõ phải kiên định triển khai theo nguyên tắc điều hành mới đã được Hội nghị lần thứ 13, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII thống nhất: “Kỷ cương đi trước - Nguồn lực đi cùng - Kết quả là thước đo”. Đây phải là tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt, là kim chỉ nam cho mọi hoạt động. Kỷ cương thể hiện ở việc chấp hành nghiêm các kết luận chỉ đạo, tuân thủ tiến độ, không đùn đẩy, né tránh; phải xử lý dứt điểm các nhiệm vụ quá hạn. Nguồn lực phải được bảo đảm đầy đủ, phân bổ đúng, trúng, nhanh, hiệu quả, tránh dàn trải, lãng phí. Mọi nỗ lực phải được đo lường bằng kết quả cụ thể, thực chất, cân - đo - đong - đếm được, chứ không phải bằng những báo cáo hình thức.

Tổng Bí thư yêu cầu, phải lấy việc tháo gỡ điểm nghẽn thể chế làm nhiệm vụ đột phá hàng đầu; khai thác dữ liệu để phá vỡ “tư duy cát cứ”; thể chế về sở hữu trí tuệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu để kết nối viện - trường với thị trường; thể chế về hợp tác công - tư để huy động nguồn lực xã hội; tháo gỡ, đồng thời phải có cơ chế đủ mạnh để bảo vệ những cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Phải kiến tạo hệ sinh thái, khơi thông mạnh mẽ nguồn lực xã hội, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, từ "Nhà nước làm" sang "Nhà nước kiến tạo” nhằm giải phóng và huy động tối đa nguồn lực tư nhân cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, theo nguyên tắc “Những gì khu vực tư nhân làm được mà không phải lĩnh vực Nhà nước giữ vai trò chủ đạo thì tạo điều kiện, khuyến khích để khu vực tư nhân làm”. Chỉ khi doanh nghiệp thực sự là trung tâm, mô hình 3 Nhà (Nhà nước-Nhà trường-Nhà doanh nghiệp) mới đi vào thực chất.

Tổng Bí thư đề nghị, phải lấy sự hài lòng và niềm tin của người dân và doanh nghiệp làm thước đo; phải quyết liệt số hóa toàn diện quy trình, triển khai dịch vụ công "một cửa - một lần khai" trên nền dữ liệu liên thông.

Để hiện thực hóa các định hướng lớn đó, Tổng Bí thư nhấn mạnh, phải thống nhất một phương châm hành động kiên quyết, minh bạch, nhất quán, như tinh thần chỉ đạo của Hội nghị lần thứ 13, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII: “Ba trọng tâm - Ba công khai - Một thước đo”. Ba trọng tâm (Thể chế hóa nhanh các kết luận chỉ đạo của Ban Chỉ đạo; tổ chức thực thi quyết liệt, có sản phẩm cụ thể; kiểm tra, giám sát thường xuyên, kịp thời tháo gỡ vướng mắc). Ba công khai (Công khai tiến độ; công khai trách nhiệm; công khai kết quả để nhân dân, xã hội cùng giám sát, đồng hành). Một thước đo (mức sống và niềm tin của nhân dân).

Yêu cầu thể chế hóa và nhân rộng “Mô hình Quản trị thực thi đột phá” để áp dụng cho các nhiệm vụ phức tạp, có tính liên ngành cao trong giai đoạn tới, Tổng Bí thư lưu ý, tất cả các cơ quan, đơn vị, đặc biệt là người đứng đầu, cần phải nêu gương, chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và trước nhân dân về việc triển khai các nhiệm vụ, đảm bảo hoàn thành mọi nhiệm vụ đúng hạn, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, mang lại hiệu quả.

Các cơ quan Đảng từ Trung ương đến địa phương triển khai Đề án chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng bảo đảm hiệu quả, theo đúng lộ trình đã đề ra. Tổng Bí thư đề nghị, Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo giải quyết dứt điểm tình trạng nợ đọng văn bản hướng dẫn thi hành Luật, nỗ lực phấn đấu 100% các Nghị định và Thông tư hướng dẫn thi hành các luật mới liên quan đến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số phải được ban hành và có hiệu lực trước ngày 31/3/2026.

Đảng ủy Quốc hội chỉ đạo triển khai Đề án chuyển đổi số của Quốc hội. Nội dung giám sát phải tập trung vào 3 vấn đề cốt lõi nhất: Tiến độ và chất lượng xây dựng các cơ sở dữ liệu quốc gia; hiệu quả giải ngân và sử dụng nguồn ngân sách nhà nước; kết quả thực chất của việc thương mại hóa sản phẩm khoa học công nghệ và mô hình "3 Nhà".

Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc chỉ đạo triển khai Đề án chuyển đổi số trong các cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; chỉ đạo tổ chức các chương trình giám sát và phản biện xã hội một cách độc lập, thực chất về chất lượng nghiên cứu KHCN, ĐMST; cung cấp dịch vụ công trực tuyến và tiến độ triển khai các cơ sở dữ liệu quốc gia có ảnh hưởng trực tiếp đến người dân.

Tổng Bí thư đặc biệt nhấn mạnh, “trách nhiệm của người đứng đầu, trước hết là các đồng chí Bộ trưởng, trưởng ngành, Bí thư, Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp xã và lãnh đạo cấp vụ, cấp phòng phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc yêu cầu, nhiệm vụ KHCN, ĐMST, chuyển đổi số quốc gia với vận mệnh của đất nước; quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành; không chấp nhận “tư duy nhiệm kỳ”, “níu kéo lợi ích cục bộ”, không dám nghĩ, không dám làm, không dám đột phá. Ai vướng vào những tình trạng này mà không sửa đổi thì phải kịp thời thay thế, không được làm chậm tiến trình phát triển của đất nước”.

Tổng Bí thư lưu ý, nhiệm vụ phía trước đòi hỏi mỗi thành viên Ban Chỉ đạo, mỗi lãnh đạo các cấp, các ngành phải tiếp tục nêu cao tinh thần tiền phong, gương mẫu, thực sự “nói ít - làm nhiều - quyết liệt - hiệu quả”; khẩn trương triển khai tại cơ quan, đơn vị mình; phải có kiến nghị, đề xuất với Ban Chỉ đạo những công việc, mang lại lợi ích không chỉ riêng ngành mình./.

Hiền Hòa – Thương Huyền  (Nguồn:dangcongsan.vn)