Những điểm mới trong dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 12/2017/TT-BGDĐT ngày 19/5/2017 về kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học và một số vấn đề rút ra để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo tại Trường Đại học An ninh nhân dân trong thời gian tới

Sau hơn 7 năm triển khai Thông tư 12/2017/TT-BGDĐT về kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nghiên cứu xây dựng và đang tiến hành lấy ý kiến rộng rãi về dự thảo Thông tư mới thay thế Thông tư 12, dự thảo mới hứa hẹn sẽ mang đến những thay đổi đột phá trong công tác kiểm định chất lượng giáo dục đại học của nước ta.

Nhằm chủ động triển khai các nội dung của Thông tư mới thay thế Thông tư 12/2017/TT-BGDĐT ngày 19/5/2017 về kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học, Trường Đại học ANND đã phối hợp với Trung tâm Khảo thí và Đánh giá chất lượng đạo tạo - Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh tổ chức lớp tập huấn về công tác bảo đảm chất lượng đào tạo cho cán bộ, giảng viên Nhà trường.

Hình 1: Đồng chí Tiến sĩ, Thượng tá Lê Hoàng Ngân - Phó Hiệu trưởng Nhà trường phát biểu chỉ đạo

Hình 2: Tiến sĩ Nguyễn Quốc Chính - Giám đốc Trung tâm Khảo thí và Đánh giá chất lượng đạo tạo - Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh phát biểu

Hình 3: Ban Giám hiệu chụp ảnh cùng giảng viên và Ban Tổ chức lớp học

Hình 4: Ban Giám hiệu chụp ảnh cùng giảng viên và học viên lớp học

Qua các buổi tập huấn, cán bộ, giảng viên Nhà trường đã cơ bản nắm bắt được các điểm mới của dự thảo thay thế Thông tư 12, cụ thể như:

Theo dự thảo Thông tư, mục đích sử dụng bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng cơ sở giáo dục đại học và sử dụng kết quả kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học là:

- Cơ sở giáo dục đại học sử dụng bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng cơ sở giáo dục để xây dựng, vận hành và phát triển hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong, hướng dẫn và kiểm soát toàn bộ hoạt động liên quan đến cơ sở giáo dục; tự đánh giá, bảo đảm và không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo.

- Các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục sử dụng bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng cơ sở giáo dục đại học để thẩm định hồ sơ tự đánh giá; đánh giá ngoài, hướng dẫn hoàn thiện hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong và cải tiến phương pháp vận hành hệ thống; công nhận hoặc không công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục đối với các cơ sở giáo dục đại học; căn cứ bộ tiêu chuẩn này để tổ chức xây dựng các tiêu chí bổ sung, hướng dẫn đánh giá tiêu chí đối với cơ sở giáo dục đại học.

- Các cơ sở giáo dục đại học sử dụng bộ tiêu chuẩn này làm căn cứ để hoàn thiện hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong, cải tiến hoạt động quản lý và vận hành cơ sở giáo dục.

- Các tổ chức, cá nhân khác có cơ sở để nhận định, đánh giá và tham gia phản biện xã hội đối với cơ sở giáo dục đại học mà họ quan tâm.

Hình 5: Bảng so sánh Thông tư 12/2017/TT-BGDĐT và Dự thảo Thông tư mới

Dự thảo mới thể hiện những điều chỉnh quan trọng, nhằm cập nhật chuẩn mực quốc tế, giảm tải gánh nặng hành chính cho các trường và thúc đẩy văn hóa bảo đảm chất lượng thực chất, cụ thể:

Thứ nhất, cập nhật bộ tiêu chuẩn đánh giá theo AUN-QA 3.0

Bộ tiêu chuẩn mới được rút gọn từ 25 tiêu chuẩn 111 tiêu chí xuống còn 15 tiêu chuẩn, 60 tiêu chí, chia thành 3 nhóm: Chiến lược - Hệ thống - Kết quả. Việc tinh gọn này giúp loại bỏ sự trùng lặp, tập trung vào các yêu cầu cốt lõi như: tầm nhìn, sứ mạng, chiến lược phát triển, quản trị tài chính - nhân lực, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu khoa học, gắn kết thị trường lao động và phục vụ cộng đồng.

Thứ hai, đổi mới cách đánh giá

Thay cho thang 7 mức như trước đây, Dự thảo áp dụng 2 mức đánh giá: đạt và không đạt. Bên cạnh đó, bổ sung cơ chế “đạt có điều kiện”: cơ sở giáo dục vẫn có thể được công nhận nếu đáp ứng phần lớn tiêu chí và có kế hoạch cải tiến cụ thể trong thời hạn nhất định. Đặc biệt, Dự thảo đưa ra 02 phương án xin ý kiến trong đó có phương án xác định một số tiêu chí điều kiện - những tiêu chí cốt lõi bắt buộc phải đạt, để bảo đảm các trường chú trọng tới nền tảng hệ thống và trách nhiệm giải trình để tương thích với quy định tại Thông tư số 04/2025/TT-BGDĐT quy định về kiểm định chương trình đào tạo các trình độ của giáo dục đại học.

Thứ ba, tích hợp hướng dẫn đánh giá tiêu chí và biểu mẫu thành một bộ phận của Thông tư dưới dạng các phụ lục kèm theo

Khác với trước đây phải ban hành các văn bản các biệt để hướng dẫn riêng, Dự thảo lần này tích hợp toàn bộ hướng dẫn đánh giá tiêu chí và 15 biểu mẫu, thành các phụ lục kèm Thông tư. Điều này giúp văn bản rõ ràng hơn về pháp lý, tạo sự thống nhất trong áp dụng và thuận lợi cho cả cơ sở giáo dục lẫn tổ chức kiểm định.

Thứ tư, bổ sung quy định đặc thù và tăng cường tính minh bạch

Dự thảo có quy định riêng đối với các trường thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng nhằm bảo đảm yêu cầu bảo mật thông tin. Đồng thời, các cơ sở khác phải công khai báo cáo tự đánh giá và báo cáo đánh giá ngoài, góp phần nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trước xã hội.

Thứ năm, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số

Các tiêu chuẩn, tiêu chí mới nhấn mạnh đến hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong (IQA), quản lý thông tin và cải tiến chất lượng liên tục. Cơ sở giáo dục cần vận hành hiệu quả các công cụ quản trị dữ liệu, đo lường kết quả đầu ra, từ đó phục vụ tốt hơn cho giám sát, đánh giá và cải tiến chất lượng.

Thứ sáu, quy định rõ trách nhiệm và hậu kiểm

Dự thảo bổ sung các trường hợp thu hồi giấy chứng nhận kiểm định, đồng thời làm rõ trách nhiệm của cơ sở giáo dục, tổ chức kiểm định và cơ quan quản lý trong việc giám sát sau đánh giá.

Với những điểm mới trên, Dự thảo Thông tư hướng tới mục tiêu giảm tải - tinh gọn - hiện đại - hội nhập, đồng thời khuyến khích các trường chủ động cải tiến liên tục, minh bạch hơn và tiệm cận chuẩn mực quốc tế. Đây là bước đi quan trọng trong lộ trình đổi mới quản lý chất lượng giáo dục đại học giai đoạn 2025-2030.

Dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 12/2017/TT-BGDĐT ngày 19/5/2017 về kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học có những điểm mới và mang lại những thay đổi lớn như đã phân tích nêu trên, Trường Đại học ANND có thể vận dụng những điểm mới này để nâng cao chất lượng một cách hiệu quả và phù hợp, cụ thể như:

Một là, tập trung vào chất lượng cốt lõi

Việc rút gọn bộ tiêu chuẩn từ 111 tiêu chí xuống còn 60 tiêu chí giúp Trường Đại học ANND tập trung nguồn lực vào những yếu tố quan trọng nhất. Thay vì phân tán cho nhiều tiêu chí nhỏ lẻ, Nhà trường có thể ưu tiên cải thiện các lĩnh vực cốt lõi như:

Chiến lược phát triển: Bảo đảm tầm nhìn, sứ mạng và triết lý giáo dục của Nhà trường (ví dụ: “Thái độ chuẩn mực; kiến thức toàn diện; kỹ năng thuần thục; phụng sự Tổ quốc, Đảng, Nhà nước, phục vụ Nhân dân”) được cụ thể hóa thành các mục tiêu và kế hoạch hành động rõ ràng.

Hệ thống quản lý: Tăng cường tính hiệu quả của hệ thống quản lý nội bộ, bảo đảm sự liên kết chặt chẽ giữa các khoa, phòng và trung tâm.

Kết quả đầu ra: Tập trung vào việc nâng cao chất lượng sinh viên tốt nghiệp, đáp ứng tốt yêu cầu thực tiễn của ngành.

Hai là, cân bằng giữa bảo mật và trách nhiệm

Dự thảo Thông tư có quy định riêng đối với các trường thuộc Bộ Công an, nhằm bảo đảm yêu cầu bảo mật thông tin. Điều này rất quan trọng đối với Trường Đại học ANND. Nhà trường có thể tận dụng quy định này để:

Tăng cường an ninh thông tin: Vận hành hệ thống bảo đảm chất lượng nội bộ và lưu trữ dữ liệu một cách an toàn, phù hợp với tính chất đặc thù của ngành.

Linh hoạt trong công khai thông tin: Nhà trường vẫn có thể công khai các thông tin cần thiết để minh chứng chất lượng, nhưng không ảnh hưởng đến an ninh quốc gia hay bí mật nghiệp vụ. Điều này giúp cân bằng giữa yêu cầu minh bạch và tính chất đặc thù của một trường trong lực lượng vũ trang.

Ba là, hiện đại hóa quản lý chất lượng

Với việc các tiêu chuẩn mới nhấn mạnh vào ứng dụng công nghệ, Trường Đại học ANND có thể:

Vận hành hệ thống quản lý dữ liệu hiệu quả: Xây dựng các công cụ quản trị dữ liệu để thu thập, phân tích và đo lường kết quả đào tạo một cách khoa học, từ đó đưa ra quyết định cải tiến chính xác.

Làm rõ trách nhiệm: Dự thảo bổ sung quy định về hậu kiểm và các trường hợp thu hồi giấy chứng nhận kiểm định, giúp Nhà trường có cơ sở pháp lý rõ ràng để duy trì và nâng cao chất lượng một cách bền vững sau khi được công nhận. Điều này cũng giúp làm rõ trách nhiệm của các cán bộ quản lý và giảng viên trong công tác bảo đảm chất lượng.

Nhìn chung, Dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 12/2017/TT-BGDĐT không chỉ là một sự điều chỉnh về mặt hành chính, mà là một cuộc cách mạng về tư duy quản lý chất lượng. Bằng cách tinh gọn bộ tiêu chuẩn, đổi mới phương pháp đánh giá, và tăng cường tính minh bạch, Dự thảo đã tạo ra một khung pháp lý vững chắc, khuyến khích các trường đại học tự chủ và chịu trách nhiệm hơn trong việc nâng cao chất lượng. Sự thay đổi này cho thấy cam kết của ngành giáo dục trong việc xây dựng một hệ thống giáo dục đại học Việt Nam hiện đại, minh bạch và tiệm cận với chuẩn mực quốc tế, từ đó nâng cao vị thế và uy tín của các cơ sở đào tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.

Đối với Trường Đại học ANND, việc chủ động tiếp cận và vận dụng các điểm mới trong dự thảo càng khẳng định tầm nhìn chiến lược, sẵn sàng hội nhập và phát triển một cách bền vững của Nhà trường trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.

* Tin, ảnh: Phòng Bảo đảm chất lượng đào tạo.