Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng góp phần phòng chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" nội bộ trong Công an nhân dân

Tác giả: PGS, TS, Trung tướng Phan Xuân Tuy - Giám đốc Học viện chính trị Công an nhân dân

1. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng là bộ phận quan trọng của công tác tư tưởng, một mặt công tác cơ bản của Đảng Cộng sản Việt Nam, có ý nghĩa quyết định xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam vững mạnh về chính trị, làm cơ sở để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Từ khi còn hoạt động bí mật cho đến khi trở thành Đảng cầm quyền, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đã có những đóng góp quan trọng vào những thắng lợi vẻ vang của cách mạng Việt Nam. Vì vậy, Đảng ta luôn khẳng định công tác giáo dục chính trị, tư tưởng phải đi trước, mở đường cho việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là đối với những nhiệm vụ khó khăn, phức tạp hoặc ở những thời điểm có tính bước ngoặt của cách mạng, đặc biệt trước tình trạng hiện nay vẫn còn một bộ phận đảng viên phai nhạt lý tưởng cách mạng, thiếu bản lĩnh chính trị; tinh thần trách nhiệm, ý chí phấn đấu giảm sút; chưa gương mẫu, có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Đảng ta nhiều lần cảnh báo: Sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc.

Đối với Công an nhân dân (CAND), công tác giáo dục chính trị, tư tưởng là nhân tố quyết định bảo đảm cho lực lượng CAND luôn trung thành tuyệt đối với Đảng Cộng sản Việt Nam, với Nhà nước và Nhân dân Việt Nam, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao. Vì vậy, sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Công tác công an phải gắn chặt với đường lối chính trị của Đảng. Nếu thoát ly đường lối chính trị của Đảng, thì dù khéo mấy cũng không kết quả”, “Chính trị là linh hồn, chuyên môn là cái xác. Có chuyên môn mà không có chính trị thì chỉ là cái xác không hồn. Phải có chính trị trước rồi mới có chuyên môn”. Vì vậy, giáo dục chính trị, tư tưởng trong CAND là yêu cầu có ý nghĩa quan trọng nhằm bảo đảm sự thống nhất về ý chí và hành động, tính Đảng, tính giai cấp, tính nhân dân của lực lượng vũ trang nói chung, lực lượng CAND nói riêng, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

2. Quán triệt sâu sắc sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, thời gian qua Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an đã ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng. Qua đó, đã tập trung thực hiện có hiệu quả các mặt công tác trọng tâm, đột phá, tạo những chuyển biến mạnh mẽ và to lớn trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng lực lượng CAND. Trước hết là chuyển biến trong nhận thức cũng như việc chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chỉ thị, mệnh lệnh, thực hiện quy chế, quy trình công tác, tư thế, lễ tiết tác phong, nếp sống văn hóa của cán bộ, chiến sĩ CAND, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu xây dựng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

Bên cạnh những kết quả to lớn đã đạt được, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong CAND vẫn còn một số hạn chế như: Một số cán bộ, đảng viên nhận thức chưa đầy đủ tính chất, tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Một số cấp ủy, lãnh đạo đơn vị chưa thật sự quan tâm, bám sát thực tiễn để lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; thiếu kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động này. Việc quản lý thời gian, nội dung, chương trình, hình thức có nơi, có lúc chưa thường xuyên, kịp thời; tập trung chỉ đạo công tác chuyên môn, nặng về trang bị kiến thức nên chưa có sự quan tâm đúng mức, có lúc còn coi nhẹ hoặc tách rời từng mặt, từng nội dung công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; việc đánh giá chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng có nơi, có lúc mang tính chung chung, trừu tượng, lấy kết quả học tập lý luận chính trị, kết quả phân loại đơn vị, tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên hằng năm để đánh giá chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Tại một số đơn vị, nội dung, hình thức và phương pháp công tác giáo dục chính trị, tư tưởng chưa thực sự đổi mới, sáng tạo. Hình thức quán triệt, học tập chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước và của Ngành chưa có sự đổi mới rõ rệt. Hình thức giáo dục thông qua các tổ chức quần chúng còn thiếu hấp dẫn, hình thức sân khấu hóa các nội dung giáo dục chưa được chú trọng, chưa thu hút được đông đảo đoàn viên, hội viên tham gia. Công tác tuyên truyền cổ động chưa làm nổi bật những mô hình, điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt để động viên và có sự cuốn hút các tập thể và cán bộ, chiến sĩ học tập noi theo.

3. Nhìn lại gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, đất nước đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, đất nước ta cũng đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Bối cảnh tình hình thế giới và trong nước đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và xây dựng lực lượng CAND. Điều đó đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên CAND phải kiên định, nâng cao nhận thức sâu sắc và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào nhiệm vụ công tác công an, bồi dưỡng văn hóa, phẩm chất, danh dự, tư cách người công an cách mạng, nhất là bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức, lối sống trong sạch, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân, tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần phục vụ nhân dân. Hoàn thiện các chuẩn mực giá trị văn hóa và con người Việt Nam, tạo môi trường và điều kiện để phát triển về nhân cách, đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, thể chất, tâm hồn, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, ý thức tuân thủ pháp luật; đề cao tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, lương tâm, trách nhiệm của mỗi người với bản thân mình, với gia đình, cộng đồng, xã hội và đất nước. Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phù hợp với bối cảnh phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Xây dựng văn hóa trong hệ thống chính trị, trong từng cộng đồng làng, bản, khu phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và mỗi gia đình, làm cho văn hóa trở thành nhân tố thúc đẩy con người Việt Nam hoàn thiện nhân cách.

Để hiện thực hóa được mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, mỗi cán bộ, chiến sĩ CAND cần vận dụng sáng tạo và quán triệt thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp cơ bản sau đây:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, lãnh đạo, chỉ huy các cấp đối với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ CAND. Đổi mới tư duy trong cách nghĩ, cách nhìn một cách thấu đáo; thống nhất nhận thức về tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Đây là bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của các tổ chức đảng trong CAND và cán bộ, đảng viên; là lĩnh vực trọng tâm để xây dựng, bồi đắp nền tảng tư tưởng và bản lĩnh chính trị của cán bộ, chiến sĩ Công an, qua đó tuyên truyền, giáo dục, động viên cán bộ, chiến sĩ Công an thực hiện tốt nhiệm vụ được giao; công tác giáo dục chính trị, tư tưởng phải đi trước, mở đường hoặc được thực hiện song song với mọi hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác chuyên môn của cơ quan, đơn vị. Khi nghiên cứu xây dựng, tổ chức thực hiện các nghị quyết, chương trình, kế hoạch công tác phải đánh giá sự tác động đến tư tưởng, tạo sự thống nhất về tư tưởng; gắn kết công tác giáo dục chính trị, tư tưởng với công tác cán bộ và công tác chính sách. Có chương trình, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực, kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ về chỉ đạo, điều hành công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Hai là, thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương của cấp ủy, nhất là bí thư cấp ủy, luôn gương mẫu đi đầu trong mọi hoạt động, chí công vô tư, nói đi đôi với làm, có phẩm chất đạo đức, lối sống trong sáng, lành mạnh; thường xuyên tu dưỡng, học tập rèn luyện theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Sáu điều Bác Hồ dạy CAND; thường xuyên tự phê bình và phê bình, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đương đầu khó khăn, thử thách, dám đổi mới, sáng tạo vì lợi ích chung. Xây dựng phương pháp lãnh đạo, chỉ đạo khoa học, phù hợp với thực tiễn, thường xuyên rút kinh nghiệm, đổi mới phương pháp lãnh đạo, nâng cao tầm nhìn, khả năng tư duy, quyết liệt trong hành động. Tập trung chỉ đạo, giám sát việc thực hiện đúng tiến độ các nghị quyết, chủ trương, kế hoạch các nhiệm vụ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Phát huy cao độ vai trò, trách nhiệm của cấp ủy trực thuộc Đảng bộ trong lãnh đạo, chỉ đạo triển khai công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; chú trọng chỉ đạo hoàn thiện, bổ sung quy trình, quy định về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; giao chỉ tiêu thực hiện gắn với trách nhiệm cụ thể và việc kiểm tra, giám sát của tổ chức đảng cơ sở trong việc đánh giá kết quả thực hiện. Qua đó tạo sự chuyển biến trong nhận thức, hành động; tạo sự quyết tâm cao, đồng thuận lớn của cán bộ, chiến sĩ để công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đạt hiệu quả cao.

Ba là, nâng cao hiệu quả công tác tham mưu xây dựng, hoàn thiện các văn bản quản lý, chỉ đạo về công tác chính trị, tư tưởng trong CAND. Phát huy vai trò của đơn vị chức năng, cơ quan chuyên trách trong triển khai công tác giáo dục chính trị, tư tưởng theo thẩm quyền; tích cực, chủ động phối hợp với cơ quan chức năng cấp trên, các cơ quan, ban, ngành, địa phương trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ. Làm tốt chức năng tham mưu xây dựng và tổ chức thực hiện nghị quyết, chương trình công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong phạm vi tổ chức đảng, đơn vị. Theo dõi, tổng hợp tình hình hoạt động của tổ chức đảng và đảng viên trong việc triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, của cấp ủy cấp trên, của tổ chức đảng liên quan đến công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Nghiên cứu xây dựng quy định về phân công, phân cấp trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá về tư tưởng; quy chế phối hợp thực hiện công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Nghiên cứu, ban hành các cơ chế về thẩm quyền, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác cán bộ và quản lý cán bộ; xử lý tập thể, cá nhân suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; có cơ chế bảo vệ, khuyến khích nhân dân phản ánh, tố giác cán bộ, đảng viên tham nhũng, tiêu cực. Đẩy mạnh cải cách hành chính trong Đảng, đề cao thực hiện thẩm quyền tạm đình chỉ công tác của người đứng đầu đối với cán bộ cấp dưới để kiểm tra, xử lý khi có dấu hiệu vi phạm.

Bốn là, tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức giáo dục chính trị, tư tưởng phù hợp với thực tiễn hiện nay theo hướng lấy cán bộ, chiến sĩ Công an làm trung tâm, trình độ nhận thức, bản lĩnh chính trị, niềm tin, tình cảm, ý chí, trách nhiệm và hiệu quả công tác làm thước đo chất lượng; gắn công tác giáo dục chính trị với công tác tư tưởng, giáo dục truyền thống, đạo đức, lối sống, giáo dục pháp luật, thực hiện phong trào thi đua; đấu tranh chống những quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch, phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chống nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Tập trung giáo dục về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Giáo dục cho đảng viên về những thành tựu to lớn của đất nước gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, những đóng góp của công tác công an phục vụ sự nghiệp đổi mới; những thành tựu nổi bật về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong công cuộc đổi mới góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp cách mạng hiện nay. Giáo dục để mỗi cán bộ, chiến sĩ nắm vững mục tiêu, định hướng chiến lược của cách mạng Việt Nam trong thời gian tới, những sự kiện trọng đại, có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu bước phát triển mới của đất nước, trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Nội dung công tác giáo dục chính trị, tư tưởng phải luôn gắn liền với thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng CAND thực sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại theo tinh thần Nghị quyết số 12-NQ/TW, ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị, Quy định số 144-QĐ/TW, ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên trong thời kỳ mới; Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 16/01/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tăng cường giáo dục cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Đặc biệt chú trọng quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết, đường lối, chính sách liên quan đến nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội và công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng CAND đến toàn thể cán bộ, chiến sĩ. Sử dụng đa phương tiện tạo sự năng động, phù hợp thông qua các hình thức như tạo diễn đàn, tọa đàm, hội thảo khoa học; giáo dục thông qua phương pháp nêu gương người tốt, việc tốt; tăng cường các chương trình hoạt động ngoại khóa; tổ chức các hoạt động nghe báo cáo tình hình thời sự, tham quan thực tế. Các tổ chức quần chúng cần đổi mới, sáng tạo các hình thức giáo dục chính trị, tư tưởng cho đoàn viên, hội viên theo hướng đi vào chiều sâu, thực chất.

Năm là, kiện toàn tổ chức, đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong CAND thống nhất từ Bộ đến địa phương theo mô hình Công an 3 cấp “Bộ tinh, tỉnh mạnh, xã toàn diện, bám cơ sở” phù hợp với thực tiễn. Thực hiện đồng bộ công tác tuyển chọn, bố trí, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng bảo đảm tiêu chí, tiêu chuẩn theo quy định đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Nghiên cứu đưa nội dung bồi dưỡng nghiệp vụ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng vào nội dung bồi dưỡng các chức danh lãnh đạo, chỉ huy. Tăng cường bồi dưỡng tập huấn kiến thức, nghiệp vụ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đội ngũ cấp ủy, lãnh đạo chỉ huy công an các cấp.

Sáu là, bảo đảm cơ sở vật chất cho công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong CAND theo hướng củng cố, khai thác, phát huy hiệu quả hoạt động của hệ thống bảo tàng, phòng truyền thống, thư viện, phòng học và các phương tiện, thiết bị sẵn có phục vụ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng để phát huy hiệu quả, tránh lãng phí. Đồng thời tiến hành đánh giá thực trạng, có kế hoạch đầu tư theo lộ trình các dự án trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, văn hóa, đạo đức, chú trọng các phương tiện phục vụ công tác tuyên truyền, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện chuyển đổi số trong các mặt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của lực lượng CAND.

Bảy là, đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, tăng cường mối quan hệ phối hợp trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong CAND. Tiến hành rà soát, hệ thống hóa, đánh giá kết quả của quá trình, đề tài nghiên cứu khoa học về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng để xác định những vấn đề lý luận đã rõ, những vấn đề không còn phù hợp, những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu và những vấn đề mới đặt ra. Trên cơ sở đó, nghiên cứu hoàn thiện hệ thống lý luận về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng làm cơ sở cho việc xây dựng đồng bộ, thống nhất hệ thống giáo trình, bài giảng và tài liệu bồi dưỡng về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong CAND. Phát huy vai trò của Hội đồng Lý luận Bộ Công an, Học viện Chính trị CAND, Cục Công tác đảng và công tác chính trị và các khoa lý luận chính trị các Học viện, Trường CAND trong tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Thường xuyên tổ chức các hội thảo, tọa đàm khoa học về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng ở Công an các đơn vị, địa phương để làm tư liệu thực tiễn cho công tác nghiên cứu lý luận.

Tám là, mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an phải luôn lấy tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để “tự soi”, “tự sửa” hàng ngày, có ý chí, khát vọng vươn lên, không ngừng nỗ lực tu dưỡng, rèn luyện để hoàn thiện bản thân. Kiên định, vững vàng trước sự tấn công của các thế lực thù địch, các loại tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật, trước những tác động tiêu cực của mặt trái nền kinh tế thị trường. Nêu cao tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, tận tụy, năng động, sáng tạo, mưu trí, dũng cảm trong công tác và chiến đấu.

P.X.T

----------

Nguồn: Kỷ yếu Hội thảo khoa học cấp Trường: “Công tác công an phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ trong tình hình hiện nay"